Termokupl, 1800’lü yıllarda icat edilmiş bir kablo türüdür. İki farklı iletkenin teli ile beraber uç kısmında kaynatılmasıyla beraber basit şekilde üretilen termokupl kablo, günümüzde basit olduğu kadar sağlam ve oldukça ekonomik çözümler üreten kablo çeşitleridir. Seçili modelleriyle beraber birbirinden farklı özelliklere sahip şekilde tipleri bulunmaktadır. Kısa tepki süresi ile tekrarlanabilir doğruluk dereceleriyle beraber seçimlerinizi dilediğiniz şekilde de yapabilmektesiniz.
Kullanım yerleri ve projelere bağlı şekilde birbirinden farklı metal alaşımına dahil olduğu biçimde termokupllar bulunmaktadır. Bu farklı metal alaşımlarının görevi doğrudan sıcaklık değerleriyle algılama değerlerinin seçimlerini yapmasıdır. Bununla beraber düşük sıcaklıkta algılama nitelikleriyle beraber birçok türleri de bulunmaktadır. En çok araştırılan ve bilinen ise K tipi termokupl olup, Ser Rezistans tarafından da K tipi termokupl modelleri çokça seçilmektedir.
K tipi termokupl kablolar, günümüzde kromal olarak adlandırılan ve içeriğinde %90’a oranla nikel bulunan, %10 oranında da krom bulunan termokupl kablolardır. Alümel değerleri %95 ile %2 mangan, %2 alüminyum ve %1 silikon olacak şekildedir. Genel amaçlarda kullanım için yaygın şekilde tercih edilen kablo türüdür. Ayrıca birbirinden farklı projelerde de diğer türlerine göre en çok tercih edilen termokupl kablosu da denilmesi mümkündür.
Algılama değerleri yaklaşık olarak 41 µV/°C olurken, bu değerlerin dışında da bu kablo tipinin seçilmesinin en büyük nedenlerinden biri de maliyetlerinin düşük olmasıdır. K tipi termokupl nedir? Olarak merak ettiğinizde değerlendirilebilir tüm özellikler yukarıdaki gibidir. Ortalama – 200 C ile 1250 C derece arasında problar için kullanımı bulunmaktadır.
İki farklı iletken tekil birbirine tutunması için kaynatılmasıyla beraber oluşan kablo türleridir. Ortalama iletkenliği 200 derecelerin üzserinde olduğu gibi hem soğuk hem de sıcak noktalar arasında bulunan sıcaklık dağılımlarını da en iyi şekilde üretilen gerilim için, soğuk – sıcak arası farklara göre dağıtabilmektedir. Bu kablo türlerinde standardizasyon söz konusu olması nedeniyle oldukça değerlendirilmekte ve çokça alanlarda da kullanılmaktadır.
K türü termokupl türlerine bakıldığında, özellikleri bakımından pek çok özelliği bulunur. Sıcaklık değerleri 0 ile 1100 santigrat derece arasındadır. Bu değer sürekli olan sıcaklık değerlerini ifade etmektedir. Ayrıca ani sıcaklık değerlerinin aralığı da – 180 ile + 1300 santigrat derece arasında olduğunu söylemek mümkündür.
K tipi termokuplun özellikleri arasında hata payı sınıfı da 375 °C ile 1000 °C arasında ±0,004×T santigrat derecesi olarak bilinir. Bu değerler arasında sıcaklık iletmesi ve de hem sürekli hem de ani değerleriyle beraber oldukça yetkindir.
Çeşitli niteliklerde bulunan özelliklerinden biri de metal ve alaşım telleri ihtiyaçları noktasında pek çok izolasyon malzemeler kullanılarak kablo haline getirilmesiyle oluşur. Çıplak tel olarak kullanımı pek yaygın değildir ve tercih edilmez. Hem mekanik darbelere karşı hem de benzer şekilde kabloya zarar gelmemesi açısından fiziksel ve kimyasal özelliklerinin olduğu özel koruyucu kılıfları gibi sahip olduğu bir korunması bulunmaktadır.
Çok duyarlı bir kablo olarak seçim yapabileceğiniz K tipi termokupl 1200 derecelere kadar çok rahatlıkla çalışmaktadır. İç sıcaklık okuması, çok duyarlı olması ve iyi bir dengede tüm sıcaklıkları iletmesi gibi özellikleriyle bilinir.
Rezistans termometre ile cihaz arasında kablo olarak kullanımı da bulunur. Bu sayede sıcaklık değerlerinin değişin direncine sahip olması, bağlantı kablosu olarak tercih etme noktasında da önemli bir yere sahiptir.
Birçok alanda kullanım imkanı olan termokupl kablo türlerinin ısı iletkenliğiyle beraber, kapsadığı özellikler sayesinde çeşitli alanlarda da yaygın bir kullanımı bulunur. İki farkı metal ile alaşım tel olduğundan dolayı doğrudan endüstri sanayi alanında geniş bir kullanım alanına sahip olduğunu söylemek mümkündür.
Doğrudan çıplak bir şekilde endüstri sanayi alanında geniş bir kullanımı bulunurken, mekanik darbelere karşı fiziksel özellik açısından da kimyasal özellikleri açısından da özellikli olarak koruyucu kılıfları bulunması, kullanılması da zorunludur. Farklı kutuplarda bulunan kablonun elemanterleri ile birlikte seramik izolatörler ile izole edilmesi de mümkün olduğu için geniş bir kullanım alanına da sahiptir.
Birbirinden farklı test cihazlarında, laboratuvar gibi alanlarda ve sıcaklık ölçümü için gerekli sanayi alanlarında da geniş bir kullanımı bulunur. Geniş bir sıcaklık yeteneği olan bu termokupllar için günümüzde hem sağlamlık hem de düşük maliyet sunmasıyla beraber geniş bir kullanım alanına sahip olduğundan da söz etmek mümkündü. Ev aletlerinde de geniş bir kullanıma sahip olan bu ürünler, fırın izleme ve kontrollerinde ya da doğrudan otomotiv sektöründe de sıcaklık sensörü olarak, uçak motorlarında da geniş bir kullanımı bulunur.
Avantajlarına bağlı şekilde k tipi termokupllar, günümüzde yüksek sıcaklıklardaki kullanımları olduğu ve küçük boyutlarda ki pek çok sıcaklık ölçümünde ve benzer alanlarda da geniş bir kullanımı bulunurken, yüksek titreşim gibi alanlarda da geniş bir kullanım imkanını sizlere sunmaktadır.
K tipi termokupl çeşitlerinin aynı zamanda -200 santigrat derecelere kadar olan farklı sıcaklıklar için ölçüm amacıyla kullanımı da yaygındır. Fakat bu kullanımlarda alaşımlarda yayınlanan doğruluklarının karşılanması açısından da özel bir üretim gerekli olduğunu söylemek mümkündür. Bununla beraber genelde termokupl üreticilerinin 0 santigrat derecesinde ve üzerinde kalibre edilmiş şekilde alaşımlarını da satın alabilir, kullanabilirsiniz.